Spomen česma Jovanki Dobrosavljev u Zrenjaninu

Lokacija: Bivša fabrika tepiha ,,Proleter”, na Temišvarskom drumu bb
Autor: Ljubica Tapavički, akademska vajarka
Godina podizanja: 1971. (nova lokacija)

Spomen česmu je finasirao i podigao kolektiv fabrike ,,Proleter” u Zrenjaninu posvetivši je svojoj drugarici, radnici fabrike – Jovanki Dobrosavljev, koja je poginula u borbi protiv okupatora. Spomen česme se prvobitno nalazila u Ulici Đure Jakšić, ispred stare fabrike tepiha ,,Dunđerski”. 
Zanimljivo je vajarsko rešenje česme – na svakoj strani betonskog stuba, postavljene su slavine ukrašene bronzanim glavama ovna koji simbolizuju tvrdoglavost, hrabrost i neustrašivost mlade žene koja je dala svoj život za slobodu.

Prvobitna lokacija spomen česme u Ulici Đure Jakšić

Kada je fabrika, pod posleratnim imenom ,,Proleter” 1971. godine izgradila nova postrojenja na Temišvarskom drumu, česma je premeštena u parkovki uređenu površinu fabričkog kruga. Tom prilikom je česma podignuta na postament koji se sastoji od stepenasto postavljenih betonskih prstenova na kojima su ugrađene mermerne ploče sa natpisima koji svedoče o najznačajnijim događajima iz istoriju fabrike. Spomenik je dobio prostran i popločan plato sa klupama i jarbolima. 

Nova spomen česma u parku fabrike tepiha ,,Proleter”,1971. godina

Današnje stanje spomenika

Nakon pedeset godina od postavljanja, spomenik se nalazi u zapuštenom stanju. Betonski postament je oštećen, sa pukotinama koje su nastale usled uticaja atmosferilija. Pojedine mermerne ploče su oštećene, otpale sa betonske osnove, a neke nedostaju. Telo česme je u dobrom stanju, osim sitnih pukotina, ali nedostaje jedna bronzana glava ovna i pojedina slova i brojevi. (Gipsani odlivak glave ovna se nalazi u Narodnom muzeju Zrenjanin). Parter je zapušten u tolikoj meri da je jedva saglediv.

Fabrika odavno ne postoji, a deo prostora fabričkog kompleksa, odnosno parcela br. 15051/10, na kojoj se nalazi spomen česma, u privatnom je vlasništvu.

Izvori:

Dokumentacija i fotodokumentacija Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin