2017
Obnovljen spomenik palim borcima Prvog svetskog rata u Vojvoda Stepi
Investitor: Ministarstvo rada i socijalne politike – sektor boračko-invalidske zaštite Republike Srbije
Izvođač radova: „GRANIT- LIJEŠĆE“ iz Sremske Mitrovice
Izrada projektno-tehničke dokumentacije: Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin
Odgovorni projektant: Dragana Šijak, dia
Saradnici: Braniskav Milić, etnolog i Vesna Majstorović, istoričar umetnosti
Konzervatorski nadzor: Dragana Šijak,dia i Branislav Milić,etnolog
……………………………………………………………………………………………………………………….
Spomen kompleks u centru Vojvoda Stepe posvećen je dobrovoljcima, učesnicima Prvog svetskog rata sa različitih geografskih područja, koji su ujedno bili i osnivači naselja. Nekadašnji majur Leoni – grofa Čekonjića, bio je okosnica nastanka novog naselja, koje je počelo da se formira 1922. godine od srpskih dobrovoljaca iz Prvog svetskog rata. Prvih godina formiranja naselja, kolonija se zvala Leonovac, a od 1927. godine srpski dobrovoljci su naselju dali ime po svom komandantu sa Solunskog fronta Stepi Stepanoviću, koje je bio zajednički imenitelj za sve doseljeničke grupe.
Spomenik pod nazivom „Jugoslovenskim dobrovoljcima srpske vojske iz Prvog sv. rata na večnoj straži uz svog vojvodu“ delo je akademskog vajara Nikole Kolje Milunovića (1935-2016) iz Beograda. Podignut je 1988/89. godine u centru sela Vojvoda Stepa (Opština Nova Crnja). Kompleks čine dve međusobno povezane celine: Monumentalno poprsje u bronzi Vojvode Stepe sa isto tako koncipiranim postamentom od rustično obrađenog kamena, na čijoj prednjoj strani je odlivenim bronzanim slovima ispisano ime slavnog vojskovođe sa godinama njegovog rođenja I smti. i lučno postavljeni zid znatno šire osnove od vrha, od grubo klesanog kamena na kojem su u tri niza postavljene trideset i tri bronzane ploče sa imenima jugoslovenskih dobrovoljaca srpske vojske iz Prvog svetskog rata.
stanje spomenika pre izvedenih konzervatorsko-restauratorskih radova
oštećenje na spomeniku
IZVEDENI RADOVI
Nakon prethodnih istraživanja i izrade studije o zatečenom stanju sa predlogom mera tehničke zaštite, izradjena je projektno-tehnička dokumentacija za konzervaciju i restauraciju spomenika. Sprovedena je javna nabavka i izabran izvođač radova.
A gradjevinski radovi-parterno uređenje
– Rekonstruisane su prilazne staze i plato prema uputstvu projektanta, detaljima i crtežu; od betonskih elemenata – behaton ploča.
– Izvršena je rekonstrukcija dekorativnog osvetljenja. Postojeći reflektori koji se nalaze na električnom stubu su zamenjeni novim podnim reflektorima.
B konzervatorsko-restauratorski radovi
Izvedeni su radovi koji su obuhvatili: uklanjanje nečistoća, restauraciju oštećenja, čišćenje bronzanih ploča i slova sa imenima dobrovoljaca i biste – bronzanog porsja vojvode Stepe, kao i orginalnog kamenog tkiva postamenta i zida.
parterno uređenje spomenika
spomenik nakon izvedenih konzervatorsko-restauratorskih radova
dekorativna parterna rasveta
Obzirom na stanje kamena i bronze, radovi su izvedeni veoma pažljivo i oprezno. Odluke su se donosile na licu mesta, u toku rada, a u skladu sa iskustvom restauratora i njegovim profesionalnim i etičkim pristupom. Konzervator garantuje primenu kvalitetnih i adekvatnih zahvata i materijala atestiranih od strane domaćih instituta.
Dragana Šijak, arhitekta – konzervator