Zgrada Austrougarske banke
Kategorizacija: Spomenik kulture
Adresa: Ulica kralja Petra Prvog br. 6
Katastarska parcela br. 4371 K.O. Zrenjanin
……………………………………………….
Prvi vlasnik: Austrougarska banka
Vreme gradnje: 1899-1900. godina
Projektant: arh. Jožef Hubert (Hubert József)
Stil: neorenesansa
Restauratorski radovi: 2007. i 2017-18. godine
Nakon formiranja dvojne monarhije, Austrougarska banka je osnovana kao zvanična državna banka. Filijale i ekspoziture Austrougarske banke su podizane širom zemlje, a čak njih 32 su izvedene prema planovima arhitekte Jozefa Huberta. Od 1890. do Prvog svetskog rata, odnosno u periodu intenzivnog privrednog razvoja, izgrađen je najveći broj banaka, štedionica i kreditnih zavoda širom monarhije.
Od 1920. godine u zgradi se nalazila filijala Narodne banke Kraljevine Jugoslavije.
Jednospratna, slobodnostojeća zgrada filijale Austrougarske banke podignuta je 1900. godine u neorenesansnom stilu prema planovima arhitekte iz Bratislave, Jožefa Huberta (Bratislava, 1846 – Budimpešta, 1916). Ovo je prva građevina u Velikom Bečkereku koja je namenski zidana za potrebe jedne banke. Zgrada je povučena od regulacione linije ulice, a ispred nje je zelena površina. Nekad je bila ograđena dekorativnom ogradom od kovanog gvožđa koja je uklonjena šezdesetih godina prošlog veka. Godine 2018. je podignuta nova ograda koja je izvedena po uzoru na originalnu. Fasada je obogaćena malterskom i gipsanom ornamentikom renesansno-barokne stilizacije. Enterijer je, takođe, raskošno opremljen: mermerno stepenište sa dekorativnom ogradom od kovanog gvožđa, podovi izvedeni u teraco tehnici, štuko dekoracija na zidovima, stupci obloženi mermerom, ukrasna bravarija i stolarija itd. Iznad centralnog hola je svetlarnik.
Konzervatorsko-restauratorski radovi na obnovi krova i fasade su izvedeni 2007. godine.
Radovi na sanaciji zidova od kapilarne vlage 2016. godine
Radovi na adaptaciji suterena u poslovni prostor 2017. godine, kao i obnova fasade
Radovi na rekonstrukciji ulične ograde završeni su 2018. godine.
Ulična fasada
Rekonstruisana ulična ograda 2018.
Hol
fotografija sa početka 20. veka
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bojan Kojičić, istoričar umetnosti
Izvori:
Dokumentacija i fotodokumentacija Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin